Ινστιτούτο MountMed
Παρουσίαση
Το Ινστιτούτο Έρευνας και Ανάπτυξης Μεσογειακών Νησιωτικών Ορεινών Περιοχών – Ινστιτούτο MountMed ιδρύθηκε για να υποστηρίξει την αναζωογόνηση των ορεινών περιοχών της Κύπρου και των νησιών της Μεσογείου. Κύριος σκοπός του Ινστιτούτου είναι η έρευνα και μελέτη όλων των θεμάτων που αφορούν τις μεσογειακές νησιώτικες ορεινές περιοχές, όπως η κοινωνία, η οικονομία, η δημογραφία, ο πολιτισμός, το περιβάλλον, κλπ. Τα αποτελέσματα αυτού του έργου θα υποστηρίξουν το σχεδιασμό ολοκληρωμένων παρεμβάσεων βιώσιμης ανάπτυξης και καινοτομικών πρωτοβουλιών σ’ αυτές της περιοχές.
Μέσα από τη δράση του, το Ινστιτούτο αναμένεται να συμβάλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ορεινών κοινοτήτων. Επίσης, να προστατέψει τον πλούτο της βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλομορφίας και να υποστηρίξει προσαρμοσμένες λύσεις και βιώσιμες διαδικασίες μετασχηματισμού, ειδικά στα εξαιρετικά ευαίσθητα κοινωνικά – οικολογικά συστήματα των μεσογειακών νησιώτικων ορεινών περιοχών. Επιπρόσθετα, να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για τη προώθηση σχεδίων βιώσιμης ανάπτυξης με τη συμμετοχή των τοπικών δρώντων και την εξεύρεση καινοτομιών ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες και οι προβληματισμοί του τόπου τους.
Το Ινστιτούτου MountMed μέσα από επιστημονική και τεχνική υποστήριξη και συντονισμό θα υποστηρίξει τη χάραξη κατάλληλων πολιτικών καθώς και τοπικών, εθνικών και διεθνών σχεδίων, στη βάση των αρχών και στρατηγικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και άλλων διεθνών οργανισμών για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων (κλιματική αλλαγή, νέες τεχνολογίες, ΑΠΕ κ.ά.).
Το Ινστιτούτο Έρευνας και Ανάπτυξης Μεσογειακών Νησιώτικων Περιοχών δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στη δράση του στην Κύπρο υιοθετεί την Εθνική Στρατηγική για την Ανάπτυξη των Ορεινών Κοινοτήτων της (ΕΣΑΟΚ), την πρώτη εγκεκριμένη εθνική πολιτική για τον ορεινό χώρο της Κύπρου, καθιστώντας την, το βασικό πλαίσιο ορεινής πολιτικής στο οποίο εντάσσει τη δράση του.
Τέλος, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το Ινστιτούτο εμπνέεται και καθορίζει τη δράση του από τη δυναμική του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ορεινές περιοχές μεγάλων μεσογειακών νήσων: ευρωπαϊκές προκλήσεις, εθνικές και περιφερειακές πολιτικές και τοπικοί μηχανισμοί το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο το 2020. Τα συμπεράσματα του εν λόγω Συνεδρίου, διατυπώθηκαν στην «Διακήρυξη του Τροόδους» και κατέδειξαν το ενδιαφέρον και την ωρίμανση της προώθησης της σύγκλησης των προσεγγίσεων και των μεθόδων για τον σχεδιασμό της βιώσιμης ανάπτυξης στις ορεινές περιοχές.
Όραμα – Αποστολή
Λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση των ορεινών περιοχών στην Κύπρο και στην υπόλοιπη Ε.Ε., το πλαίσιο πολιτικών πού προσδιορίζει τις αρχές, τους στόχους και τα πεδία παρέμβασης αλλά και τις διαβουλεύσεις που πραγματοποιήθηκαν με τα μέλη του Ινστιτούτου αλλά και με πολλαπλούς δρώντες του δημόσιου, κοινωνικού και ιδιωτικού τομέα, διαμορφώνεται, διατυπώνεται και υιοθετείται το παρακάτω όραμα για το Ινστιτούτο:
Κινητοποίηση και συνδυασμό της κατάλληλης γνώσης και δράσης
για να σχεδιάσουμε το βουνό του μέλλοντος
Το Ινστιτούτο έχει, με βάση τη βούληση των ιδρυτών, την κατάσταση στα νησιώτικα βουνά και το ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον που προσδιορίζει την εξέλιξη των ορεινών περιοχών, συγκεκριμένη αποστολή και συνεπώς προσδιορισμένους συναφείς στόχους:
Να συμβάλλει και να συντονίσει τη μεταφορά γνώσης, μεθόδων και χρηματοδοτήσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη
των νησιώτικων μεσογειακών βουνών και της Κύπρου ειδικότερα
O γενικός στόχος της Στρατηγικής είναι να γίνει το Ινστιτούτο μια κεντρική οργάνωση αναφοράς για την επιστημονική γνώση και τη διάδοσή της στον τομέα της ανάπτυξης των ορεινών νησιώτικων περιοχών της Μεσογείου.
Αρχές και Αξίες
Η λειτουργία του Ινστιτούτου, κατά την εκπλήρωση των σκοπών του θα βασίζεται στις αρχές της διεπιστημονικότητας, της διατομεακής προσέγγισης, της επιστημονικής ανεξαρτησίας, της ερευνητικής δεοντολογίας και της ισότιμης συνεργασίας.
Στρατηγική Ανάπτυξης
Το Ινστιτούτο έχει εκφράσει τη βούληση με τouς στόχους του, να προωθήσει μια στρατηγική ικανή να συνεισφέρει στον ουσιαστικό μετασχηματισμό της ορεινής κοινωνίας και όχι σε μια περιθωριακή αλλαγή της σημερινής κατάστασης. Η γενική στρατηγική του Ινστιτούτου είναι να αποτελέσει αυτό, πύλη για τη βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών κοινοτήτων των νησιών της Μεσογείου, κυρίως σε τοπικό επίπεδο αλλά και σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Η παρέμβαση του Ινστιτούτου MountMed επιζητά να είναι ενεργητική, εστιασμένη και με απτά αποτελέσματα. Ως εκ τούτου το Ινστιτούτο, λαμβάνοντας υπόψη της δυσκολίες που συναντούν οι ορεινές περιοχές αλλά και τις νέες προοπτικές που διανοίγονται, βασίζεται στην:
- έρευνα στους τομείς της διάγνωσης των ζητημάτων και των προοπτικών των ορεινών κοινοτήτων, του συμμετοχικού σχεδιασμού, της επεξεργασίας καινοτομικών λύσεων για τη ζωή και την παραγωγή σ’ αυτές και της γενικότερης αξιοποίησης των τεχνολογικών προόδων,
- εκπαίδευση τόσο στον ακαδημαϊκό χώρο όσο και στους τομείς της κοινωνικής και επιχειρηματικής εκπαίδευσης,
- εφαρμογή δράσεων και παράλληλα την υποστήριξη των περιοχών για να αναπτύξουν ικανότητες-δεξιότητες, γνώσεις και τεχνικές απαραίτητες για το σχεδιασμό της ενδογενής τους ανάπτυξη.
Ωστόσο αυτό που επιδιώκεται και αποτελεί μια καινοτομική προσέγγιση είναι η άρθρωση μεταξύ αυτών των αξόνων – έρευνα, εκπαίδευση και εφαρμογή δράσεων στον ορεινό χώρο. Κεντρική στόχευση η υποστήριξη της άμεσης ενεργοποίησης των κατοίκων και δρώντων των ορεινών περιοχών στο σχεδιασμό, στις διαβουλεύσεις και στη λήψη των αποφάσεων. Το επιχειρησιακό πρόγραμμα που κτίζεται πάνω σ’ αυτούς τους τρεις άξονες περιλαμβάνει δράσεις οι οποίες αποτελούν τη συνισταμένη αυτής της στόχευσης του Ινστιτούτου. Το Ινστιτούτο, υιοθετώντας την αρχή του συμμετοχικού σχεδιασμού, θα ενεργοποιήσει της του της δυνάμεις και τα μέσα που διαθέτει προς αυτή την κατεύθυνση. Παράλληλα το Ινστιτούτο μέσα από το Επιχειρησιακό του Σχεδιασμό προωθεί δράσεις οι οποίες επικεντρώνονται στη σύνδεση της εδαφικής νοημοσύνης και της εδαφικής μηχανευτικής (Intelligence – Ingenierie).
Τέλος, εξαιρετικής σημασίας ζήτημα για το Ινστιτούτο αποτελεί η οργάνωση της πορείας του σε συνεργασία με τους εταίρους με παρόμοιους προβληματισμούς και θέληση να συμβάλλουν στην αναγέννηση των ορεινών περιοχών της Κύπρου, της Μεσογείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τους εταίρους προσκαλεί σε μια κοινή προσπάθεια μέσω μιας αποτελεσματικής και διαφανούς δικτύωσης.